Het gaat de komende week erg warm worden. Paarden kunnen helaas niet zo goed overweg met hitte. Veel paardeneigenaren zorgen voor verkoeling door hun paard af te spoelen met water. Nu las ik online een bericht waarin stond dat je een paard na het afspoelen niet nat in de wei mag zetten, omdat het water voor een isolerend laagje zorgt waardoor een paard juist oververhit kan raken. Maar klopt deze bewering wel? En hoe kun je een warm paard eigenlijk het beste laten afkoelen?
Er wordt in de paardenwereld onderscheid gemaakt tussen warm- en koudbloeden, maar volgens de biologische indeling behoren alle paarden tot de warmbloedige dieren. Dit betekent dat een paard zelf zijn temperatuur kan reguleren. De omgevingstemperatuur waarbij een paard met minimale inspanning zijn lichaamstemperatuur op peil kan houden ligt ongeveer tussen de -5 ⁰C en de +20 ⁰C. Als een paard te warm wordt door bijvoorbeeld inspanning of als gevolg van een hogere omgevingstemperatuur dan zijn er verschillende manieren waarop het warmte kan kwijtraken:
Verdamping (evaporation)
Verdamping is de meest effectieve manier om warmte te verliezen. Er stroomt meer bloed naar de huid naarmate de lichaamstemperatuur stijgt. Ongeveer 60% van de warmte in het bloed wordt omgezet in zweet en vervliegt dan tijdens het verdampen van het vocht via de huid, waardoor de lichaamstemperatuur daalt.
Conductie (conduction)
Conductie is de meest snelle manier om warmte te verliezen. Dit is het overbrengen van warmte uit het paardenlichaam naar koeler water. Hoe kouder het water, des te effectiever wordt door conductie warmte onttrokken.
Straling
De haarvaatjes onder de huid verwijden zich waardoor er meer bloed wordt overgebracht naar de huid. Een deel van deze warmte vervliegt dan rechtstreeks in de atmosfeer.
Convectie
De lucht die langs het paardenlichaam strijkt, wordt verwarmd door de huid. Deze warmere lucht stijgt op en er komt koele lucht voor in de plaats.
De bewering dat je een paard na het afspoelen niet nat in de wei mag zetten, omdat het water voor een isolerend laagje zorgt waardoor een paard juist oververhit kan raken klopt niet. Een laagje water heeft altijd een koelend effect op een warm paardenlichaam. Het is dus niet verstandig om het overgebleven water met een zweetmes weg te halen.
In het verleden werd gedacht dat koelen met koud water schade zou aanrichten aan de spieren, maar dit blijkt niet waar te zijn. De kou van het water komt namelijk niet dieper dan het vetlaagje onder de huid waardoor de spieren er dus helemaal geen last van hebben. Onderzoek heeft aangetoond dat 30 seconden koelen met koud water en dan 30 seconden stappen het meest effectief is. Door te stappen wordt het ‘koude’ bloed uit de vaatjes in en net onder de huid weer vervangen door warmer bloed uit het lichaam. Het is verstandig om het hele lichaam te koelen en deze cyclus te herhalen tot je paard is afgekoeld.
Bij alles geldt natuurlijk: schakel altijd een dierenarts in als je het niet vertrouwt!
Bronnen:
Higgins, G. (2013). Anatomie van het sportpaard, p.12
http://davidmarlin.co.uk/
https://www.moxiesport.nl
Intro foto: Austin Neill
Afbeeldingen: www.facebook.com/DrDavidMarlin/posts/876571652547057
