Helaas heb ik een keer een nacht op stal doorgebracht, omdat mijn paard koliek had. Ik lag toen op een stretcher naast de stal en ik kan me nog goed herinneren dat ik mij verbaasde over het slaapgedrag van de paarden. Heel anders dan ik had verwacht. Dus hoe slapen paarden eigenlijk en wat kun je als eigenaar doen om ervoor te zorgen dat je paard voldoende slaap krijgt?
Een paard slaapt niet uren achter elkaar, omdat het van nature een prooidier is en het zich daarom niet kan ‘veroorloven’ om lang plat te liggen. Een typische nacht van een paard bestaat uit grazen, staand slapen en korte periodes van diepe slaap terwijl het plat ligt (de REM-slaap). Een paard slaapt tussen de 3-5 uur per dag en gedurende de nacht zal het meerdere keren korte periodes van 20-30 minuten slapen.
Staand slapen
Het spanzaagmechanisme in het achterbeen maakt het mogelijk dat een paard staand kan slapen. Een paard kan namelijk tijdelijk zijn knie op slot zetten, waardoor hij zijn been fixeert. Een van de knieschijfbanden haakt over de rolkam van het bovenbeen, waardoor het vastzit en hij erin kan gaan hangen. Het spanzaagmechanisme zorgt ervoor dat de knie en de sprong alleen tegelijk kunnen bewegen. Het vastzetten is slechts mogelijk met één been tegelijk en daarom wisselt het paard regelmatig van standbeen.
Diepe slaap
De REM-slaap (Rapid Eye Movement, ook wel droomslaap genoemd) is een slaapfase die een paard alleen kan bereiken als het ligt, omdat dan pas alle spieren ontspannen zijn. Uit het onderzoek “Stil lijden: REM-slaapgebrek bij paarden” is gebleken dat paarden die onder stress staan, bijvoorbeeld door niet optimale huisvesting, minder vaak liggen en daarom zelden in de REM-slaap terecht komen. Een gebrek aan REM-slaap kan leiden tot gedragsveranderingen en een daling van fysieke prestaties. Natuurlijk niet heel raar, want bedenk maar eens wat een gebrek aan diepe slaap bij jezelf teweeg brengt.
Advies
Een paard zal alleen gaan liggen om diep te slapen als het volledig comfortabel is met de omgeving. Als eigenaar kun je hier voor zorgen door onder andere:
- je paard een voldoende ruime stal te geven zodat het makkelijk kan gaan liggen en staan. Vaak is voor volwassen paarden een stal van 3,5 x 3,5 m. wel voldoende;
- voldoende stro, vlas of krullen in de stal te leggen. Ik zag een tijdje geleden deze knietest voorbij komen: ga in de stal van je paard staan en laat je vanuit stand drie keer op je knieën vallen. Als dit geen pijn doet en je broek droog blijft dan is het strobed of eventuele andere bedekking goed. Als het pijn doet, betekent dit dat je paard zich ook pijn kan doen bij het liggen en opstaan in zijn stal. Als je broek nat wordt, staat jouw paard dus ook in de nattigheid. Niet gezond voor longen en hoeven;
- de grote lampen ’s nachts uit te doen. Het kan namelijk het dag- en nachtritme van je paard beïnvloeden.
Bronnen:
www.horseillustrated.com/horse-health-sweet-dreams-how-horses-sleep
www.horses.nl/welzijn/dierenwelzijnsprijs-voor-onderzoek-naar-gevolgen-slaaptekort-bij-paarden/
